Transformatie brandslangendroogtoren (2016-2017)
Uit het persbericht "De brandmeester redt brandslangendroogtoren" uit 2015: "De slangentoren resteert van de voormalige brandweer kazerne. Daaromheen, op de locatie van de voormalige panden van Sociale Zaken en de brandweerkazerne aan de Langebrug, komen 216 gloednieuwe kamers. Er was lange tijd geen bestemming voor de Slangentoren en sloop dreigde. Michiel Ensink, vestigingsdirecteur DUWO Leiden: ‘We zijn heel blij dat de toren behouden kan blijven. Ik ben erg enthousiast over de plannen die er nu liggen.’"
Oud-wethouder van cultuur Jan Jaap de Haan twitterde in oktober 2014 als antwoord op de vraag "Moet deze oude brandweertoren behouden blijven?", "natuurlijk, een slangentoren zou een unieke herbestemming zijn. Maar niet simpel, want lastig renderend te maken,...".
Het exploitabel maken van de brandslangendroogtoren om de herbestemming mogelijk te maken was een lastige puzzel. Dit betekende dat er een verdienmodel aan de restauratie en verbouwing moest worden gekoppeld. Plannen in een eerdere fase zoals een kleinschalige bed & breakfast, de boekentoren, sneuvelden hierdoor. Het plan van de initiatiefnemers van De Brandmeester was wel haalbaar, maar ook hier bleef het zoeken naar de juiste balans. Het plan om een aantal werkstudio's te realiseren voor creatieve ondernemers uit de stad, zoals vormgevers, architecten, schrijvers, fotografen, e.d., is gedeeltelijk uitgevoerd. Het gebruik van de nieuwe uitbouw aan de voet van de toren, te midden van de stadstuin, bleek beter exploitabel te maken. De verhuur van deze tuinkamer, al dan niet in combinatie met de kelder en de torenkamer, is erg in trek als onder meer vergaderlocatie. Op de verdiepingen zijn op dit moment de bedrijven van de initiatiefnemers gehuisvest (architectenbureau ATELIER jelle verheijen en U turn iT).
TIP! Deze film over ons initiatief "de brandmeester" ging in première op de dag van de duurzaamheid 2016. De film is gemaakt door Heleen van Berkel in het kader van initiatieven in de wijk. In de film is een korte animatie van het plan opgenomen.
De opening en stadstuin
"Begin oktober opende burgemeester Henri Lenferink de dit jaar door ATELIER jelle verheijen gerestaureerde Brandslangendroogtoren in de Plaatsteeg: “Brandslangendroogtoren is het mooiste scrabbelwoord dat ik ken”, verklaarde de burgemeester en hij voegde eraan toe dat het ook nog eens de gekste toren was die hij ooit van zijn leven gezien had, omdat er een stuk van een muur en een raam van de oude Petruskerk die daar vroeger stond in zijn opgenomen. De na de kruitschipramp in 1836 voltooide Petruskerk brandde in 1933 af en werd niet herbouwd. Op de fundamenten liet de gemeente in 1936 de Leidse brandweergarage bouwen met een werkplaats en droog- en oefentoren. De brandweerkazerne werd in 2014 gesloopt om plaats te maken voor studentenappartementen van DUWO. Ook de toren had eraan moeten geloven, ware het niet dat JelleVerheijen en Alice Clijncke hem adopteerden en het plan ‘De Brandmeester’ indienden voor behoud. Het werd door de gemeente en de buurt met enthousiasme ontvangen en is nu dus uitgevoerd. De monumentenstatus heeft de toren nog niet, maar die zal er ook nog wel komen zei de burgemeester vol vertrouwen.
Met zijn mooie, door Atelier Jelle Verheijen ontworpen tuin er omheen, is de toren een rustpunt in de buurt en verbindt het gebied met de rest van de Pieterswijk. Sinds de Plaatsteeg open is kun je weer in een rechte lijn van de Langebrug via de Choorlammersteeg naar de Botermarkt lopen, of een doorsteek maken naar de Boomgaardsteeg. De uitbreiding aan de toren is te huur als vergaderlocatie. In de toren zijn werkstudio’s gevestigd voor het architectenbureau en Uturnit, het bedrijf van Alice Clijncke. Je moet wel een goede conditie hebben als je op de bovenste verdiepingen huist, want een lift is er niet. Alles gaat met de trap, de grote dingen gaan via een ouderwetse hijsbalk.
De brandweer was ook bij de opening en haalde herinneringen op aan de tijd dat de Leidse Brandweer nog niet in de Brandweer Hollands Midden was opgenomen. Alice en Jelle en hun kinderen kregen een portret van de toren met brandweermannen cadeau, verpakt in een uit oude brandweerslangen vervaardigde tas. 'De Brandmeester' is genomineerd voor de Rijnlandse Architectuurprijs 2017, die op 29 november is uitgereikt." [uit: Hart van de Stad Krant, december 2017, tekst: Marjolijn Pouw]